سنت حسنه وقف، از صدر اسلام تا کنون ساری و جاری بوده و به برکت آن، خدمات شایانی در جوامع اسلامی، از جمله کشور عزیز ما شکل گرفته است. خوشبختانه مردم نیک اندیش ما در دورههای مختلف تاریخی، مشارکت گستردهای در راستای تحقق این سنت حسنه داشته اند. وجود موقوفات مختلف با نیات متنوع در تمامی نقاط کشور، گواهی بر این مدعاست. با این همه باید به یک معضل جدی در این حوزه اشاره کرد و آن نامفهوم بودن فرهنگ وقف در زندگی مردمان امروزی است؛ مردمانی که از بدو تولد تا پایان عمر به گونهای غرق در احسان وقف و واقفان خیراندیش اند.
از این رو آنچه باید مورد توجه و اهتمام جدی قرار بگیرد، ضرورت تبیین مفهوم و توسعه مصادیق وقف و آشناکردن واقفان با حوزههای متعدد و شکلهای مختلف وقف است؛ بنابراین مشاوره و آموزش واقفان برای نقش آفرینی بهتر در جامعه از ضرورتهای حوزه مدیریت وقف به شمار میآید.
در قالبهای وقف ضرورت دارد همه مردمان از این حقیقت آگاه شوند که تحقق وقف به هیچ رو به وقف انفرادی، به گونهای که بیشتر مردم با آن آشنا هستند، اختصاص ندارد؛ بلکه با ترویج وقفهای مشارکتی و همیاری گروه زیادی از مردم، میتوان موقوفهای درخورتوجه را با بهره گیری از بیان حکیمانه و نورانی «یَدُ اللهِ مَعَ الْجَمَاعَةِ» برای رفع معضلات اجتماعی ایجاد کرد.
حوزههای گوناگون وقف و کثرت موقوفات موجود در یک نیت، بیانگر این حقیقت است که مردمان دورههای پیشین با ضرورت و اهمیت آن موضوع به خوبی آشنا بودند.
امروزه حوزههای متعدد و گوناگونی وجود دارند که متأسفانه با وجود اهمیت و ضرورتی که دارند، از چنین پشتوانه مالی بی بهره اند. یکی از عرصههای جدی که میتواند ثمرات این احسان ماندگار را در خدمت امروز و فردای بشریت به یادگار بگذارد، ورود خیرین ارجمند به عرصه فعالیتهای دانش بنیان است. این اقدام مبارک، افزون بر برکاتی که در زندگی عموم مردم و حتی محیط زیست که گسترهای فرابشری به شمار میآید، دارد، در کاهش و حتی ریشه کنی پدیده شوم خروج مغزها از کشور نقش آفرین است.
در اینجا نیز آنچه ضرورتی مضاعف مییابد، آگاه سازی افراد جامعه با حوزههای جدید و پرخیر و برکت وقف و نیز شیوه وقف مشارکتی است تا همه ایرانیان بتوانند با مشارکت در ایجاد موقوفات، سهمی سرنوشت ساز در رفع مشکلات جامعه داشته باشند. برای تحقق این مهم، مبلغان، معلمان، اصحاب رسانه و تمامی کنشگران اجتماعی رسالتی مضاعف دارند.